Silikony w kosmetykach – działanie i właściwości. Jak je znaleźć na opakowaniach?

Grafika dla artykułu Silikony w kosmetykach – działanie i właściwości. Jak je znaleźć na opakowaniach?
Czas czytania: ok 12 min.

Silikony w kosmetykach

Silikony w kosmetykach mają swoich zwolenników i przeciwników, choć tych drugich pojawia się ostatnio dużo więcej. Dlaczego? Silikony to rodzaj polimerów, które pozostawiają skórę gładką, więc są częstym składnikiem kremów, balsamów, fluidów i baz pod makijaż. Nie są to jednak naturalne substancje i jako takie, zwłaszcza w nadmiarze, mogą nam szkodzić. Nie wiesz, jak rozpoznać silikony w kosmetykach? Nazwy i ich działanie omawiamy poniżej.

Spis treści: Czym są silikony? Podział, działanie i właściwości silikonów Silikony na opakowaniach kosmetyków Naturalne kosmetyki tylko bez silikonów Kto powinien odstawić kosmetyki z silikonami? Musisz użyć kosmetyku z silikonem? Pozakosmetyczne zastosowania silikonów

Silikony w kosmetykach. Czym właściwie są te substancje? Silikony w kosmetykach do włosów czy twarzy nie są już mile widziane – dużo lepszym wyborem są produkty naturalne i to one zyskują rosnącą popularność. Czym właściwie są silikony i dlaczego lepiej ich unikać?

Są to syntetyczne krzemoorganiczne związki wytwarzane na skutek polimeryzacji monomerów dialkilosilanoli. Atomy krzemu zespolone zostają z cząsteczkami tlenu, co w efekcie wpływa na tworzenie się szkieletu siloksanowego. Z warunkami, w jakich zachodzi proces produkcyjny silikonów związana jest forma produktu końcowego. Otrzymuje się zarówno oleje silikonowe, żywice oraz elastomery - polimerowe tworzywa sztuczne. Silikony są bezbarwne i bezwonne. Silikony w kosmetykach do twarzy stosowane są od dawna, ale coraz więcej osób wybiera kosmetyki ich pozbawione.

Krzem jest pierwiastkiem, którego niewielkie ilości znajdziemy zarówno we włosach jak i innych częściach organizmu. Mikroelement ten niezbędny jest przy procesie tworzenia białka odpowiedzialnego za elastyczność naszej skóry, czyli kolagenu. Krzem ma także duży wpływ na prawidłowy wzrost włosów i przeciwdziała ich wypadaniu. W razie problemów z włosami czy nadmiernym ich wypadaniem, warto sięgnąć po produkty bogate w krzem – jak m.in. kasza jaglana czy płatki owsiane.

Przemysł kosmetyczny już od lat zna i wykorzystuje silikony do tworzenia różnego rodzaju kosmetyków - głównie szamponów, odżywek, masek i innych produktów do włosów, a także balsamów do ciała, żeli pod prysznic czy kremów. Początek silikonowej manii przypada na lata 50. XX wieku. W tamtych czasach parabeny i silikony w kosmetykach były normą.

Silikony w recepturach kosmetycznych wykorzystuje się głównie ze względu na ich niskie napięcie powierzchniowe, właściwości zwilżające oraz lekką konsystencję. Są także hydrofobowe, co oznacza, że cząsteczki silikonu “odpychają” od siebie wodę, czyli nie dają się zwilżyć. Silikony cechują się także wysoką odpornością na czynniki fizyczne i chemiczne, a także zapewniają wysoki poziom ochrony przed utratą wody.

Kosmetyki naturalne zwykle pozbawione są silikonów

Silikony - podział, działanie i właściwości

  1. Oleje silikonowe - polidimetylosiloksany (PDMS) - szeroko rozpowszechnione w farmacji i kosmetologii. Silikony te charakteryzują się wytrzymałością na wysoką temperaturę, utlenianie oraz działalność bakterii czy grzybów. Oleje silikonowe nie rozpuszczają się w wodzie, nie wiążą się też z tłuszczami i innymi olejami. Są to często stosowane silikony w kosmetykach do włosów. Polidimetylosiloksany tworzą na włosach nieprzepuszczającą wody warstwę zabezpieczającą, dzięki której włosy są gładkie. Oleje silikonowe zabezpieczają włosy przed nadmiernym splątywaniem się i ułatwiają procesy związane z rozczesywaniem ich - zarówno na wilgotno, jak i na sucho.
  2. Silikony lotne (PDMCS) - nie rozpuszczają się w wodzie. To kolejne popularne silikony w kosmetykach do twarzy. Charakteryzują się zdolnością łączenia z alkoholami w postaci etanolu i izopropanolu. Do silikonów z grupy PDMCS zaliczają się między innymi cyklometikony oraz cyklometylosilikony. Ich zadaniem w kosmetologii jest poprawienie właściwości użytkowych kosmetyków poprzez ulepszenie struktury danego preparatu. Silikony lotne tworzą cienki film na powierzchni skóry i włosów, przez co delikatnie je zwilżają. Nie wchodzą w reakcje z innymi składnikami aktywnymi zawartymi w kosmetykach.
  3. Silikony z aminową grupą funkcyjną - charakteryzują się budową zawierającą łańcuchy z dodatnim ładunkiem, wykazują także zdolność do wchodzenia w reakcje z keratyną (ze względu na jej ujemne naładowanie). Wizualnie poprawiają wygląd włosów, jednak używane w nadmiarze zaczynają je oblepiać i tworzyć tzw. depozyty - nieprzyjemne, wyczuwalne warstwy, które obciążają włosy i stają się odporne na wszelkie zabiegi. Parabeny i silikony w kosmetykach do włosów tracą na popularności, gdyż nadmierna pielęgnacja włosów silikonami z aminową grupą funkcyjną może także pozbawić włosy puszystości i zauważalnie zmniejszyć ich objętość. Wówczas, zamiast oczekiwanej regeneracji i odżywienia struktury włosa otrzymujemy fryzurę przeciążoną i suchą.
  4. Glikole silikonowe - najłagodniejsza z grup silikonów. To często stosowane silikony w kosmetykach do twarzy i ciała. Glikole sprawdzają się w nawilżaniu i wygładzaniu włosów. Charakteryzują się łatwą rozpuszczalnością w alkoholach oraz wodzie. Mogą nawet łagodzić podrażnienia wywołane przez inne preparaty kosmetyczne. Nie obciążają włosów i nie odpowiadają za reakcje alergiczne.

Silikony na opakowaniach kosmetyków: Poniżej inny podział silikonów pod względem łatwości w usuwaniu ich z włosów oraz skóry. Poznaj stosowane silikony w kosmetykach – nazwy warto zapamiętać, aby sprawdzać ich ew. zawartość na opakowaniach:

lotne, samodzielnie wyparowujące po pewnym czasie od aplikacji: cyclomethicone, cyclopentasiloxane rozpuszczalne w wodzie - schodzą bez konieczności używania detergentów: dimethicone copolyol, lauryl methicone copolyol, hydroxypropyl polysiloxane, hydrolyzed wheat protein, PPG oraz PEG-silikony (silikony z PEG na początku na opakowaniach kosmetyków mają także znaczniki liczbowe: im wyższy znacznik, tym większa rozpuszczalność w wodzie. I tak silikon o znaczniku 10 i więcej bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie, natomiast każdy silikon z PEG o znaczniku 4 i mniej nie rozpuszcza się w niej wcale) nierozpuszczalne w wodzie, dające się usunąć przy użyciu łagodnych preparatów myjących: dimethicone, amodimethicone, dimethiconol, beheonoxy dimethicone oraz phenyl trimethicone nierozpuszczalne w wodzie, trudno usuwalne przy użyciu łagodnych preparatów myjących: simethicone, trimethicone wymagające silnych preparatów myjących do ściągnięcia z włosów: cyclopentasiloxane, cyclomethicone, trimethylsilylamodimethicone, trimethylsiloxysilicates

Poza wymienionymi grupami silikonów w kosmetykach możemy spotkać również inne zapisy świadczące o dodaniu owego polimeru do składu danego preparatu. Zastanawiasz się, jak jeszcze rozpoznać silikony w kosmetykach? Nazwy, które warto zapamiętać, to również: dermafilm, poly(dimethylsiloxane), silicone rubber, latex, silicone latex, silbar, dimethicream oraz good-rite.

Naturalne kosmetyki tylko bez silikonów. Sprawdź, dlaczego! Silikony są popularnym surowcem w masowej produkcji kosmetyków, ale mimo niektórych pozytywnych właściwości należy z nimi uważać. Systematycznie stosowane kumulują się w organizmie, dlatego silikony w kosmetykach do twarzy, ciała i włosów powinny być przez nas jednak unikane. Ich właściwości wypełniające powodują tworzenie się na skórze warstwy ochronnej, która jednak zatyka pory i utrudnia jej oddychanie, działając na zasadzie blokera. Silikony w kosmetykach nie dopuszczają nie tylko wody czy obecnych w powietrzu zanieczyszczeń, ale także korzystnych dla skóry składników odżywczych. Poza tym, ich działanie wyrównujące i wygładzające jest złudne, bo jest to tylko wrażenie optyczne, trwające w trakcie stosowania kosmetyku z silikonem. Polimery te występują także w dostępnych na rynku tonikach i kosmetykach do demakijażu, które u osób z cerą skłonną do wyprysków i trądziku mogą wywołać nasilenie się objawów a nawet stan zapalny. Silikony w kosmetykach do twarzy, w przypadku skóry wrażliwej, mogą przynieść więcej szkód niż korzyści. Te syntetyczne składniki w dużych ilościach dodaje się również do kremów, gdzie silikony wykazują się działaniem okluzyjnym, co oznacza, że uniemożliwiają wyparowanie wody z naskórka. Daje to efekt gładkiej i miękkiej skóry, jednak w rzeczywistości silikon blokuje innym składnikom dotarcie do głębiej położonych warstw skórnych. Próby usunięcia warstwy silikonowej ze skóry przy pomocy silniejszych detergentów mogą zniszczyć naturalny płaszcz lipidowy cery. Istnieje także teoria, według której preparaty bazujące na silikonach mogą przyspieszać procesy starzenia się skóry.

Silikony nie występują w dobrych kosmetykach naturalnych

W przypadku preparatów do pielęgnacji włosów, silikony często gromadzą się nadmiernie na ich powierzchni, a nasza fryzura staje się ciężka i niepodatna na układanie. Wpływają także na poziom wchłaniania zawartych w preparatach pielęgnujących substancji aktywnych, którym trudno przebić się poprzez warstwę silikonowego filmu. Stosowanie kosmetyków z silikonami może także wpłynąć na jakość koloryzacji naszych włosów, gdyż pigmenty farby mają problemy z dotarciem w głąb włosa. Efektem jest odcień włosów, który znacznie różni się od planowanego koloru. Usuwanie silniejszych silikonów zawsze wiąże się z użyciem mocnego preparatu myjącego, który z kolei wysusza i osłabia włosy.

Warto zaznaczyć również, że polimery te nie podlegają procesom biodegradacji. Oznacza to, że cały silikon, jaki przyjął się do wnętrza naszego organizmu, już tam zostaje. Trwają badania nad miejscem magazynowania się silikonu w naszym ciele. Niektórzy naukowcy wskazują mózg, inni - nerki.

Jeśli zależy nam nie tylko na krótkotrwałym efekcie wizualnym, ale na zdrowej i pięknej skórze oraz włosach, wybierajmy więc kosmetyki, w których składzie nie ma podanych wyżej substancji.

Kto powinien odstawić kosmetyki z silikonami? Jak się przyzwyczaić do naturalnych kosmetyków? Jeżeli ktoś może sobie pozwolić na kosmetyki z obecnością silikonów, to z pewnością będą to panie o mocnych, zdrowych włosach. Jeśli jednak Twoja fryzura jest przesuszona i pozbawiona blasku, włos jest wiotki, a końcówki mają tendencję do rozdwajania się, silikony nie naprawią sytuacji. W tym wypadku potrzebne jest systematycznie odżywianie włosów, najlepiej poprzez stosowanie naturalnych kosmetyków i preparatów. Silikony w kosmetykach do włosów nie poprawią ich kondycji ani wyglądu.

Wiesz już, jakie są stosowane silikony w kosmetykach – nazwy wymieniliśmy powyżej. Warto je zapamiętać i odstawić produkty je zawierające. Kiedy zdecydujemy się na ten krok i silikonowe preparaty znikną z naszych półek, z korzyścią dla naturalnych kosmetyków działających na bazie składników aktywnych, pierwsze efekty z pewnością niełatwo będzie zaakceptować. Silikony w kosmetykach poprawiają ich wygląd, ale na dłuższą metę przynoszą więcej szkód. Pozbawione zewnętrznej warstwy olejku silikonowego, włosy staną się niesforne, puszyste i będą miały tendencję do nadmiernego elektryzowania się. Musimy się wówczas przemęczyć i zacisnąć zęby, aby po jakimś czasie (może wystarczą trzy tygodnie, a może na efekt poczekamy i dwa miesiące) nasze włosy odżyją i wrócą do formy. Tym razem będą wyglądać pięknie nie tylko ze względu na wygładzające, syntetyczne składniki odżywki.

Ze skórą jest podobnie - generalnie na kosmetyki z silikonami mogą decydować się osoby z nieskazitelną i bezproblemową cerą, które i tak nie będą używać ich zbyt często. Jeśli chodzi o kosmetyki do pielęgnacji ciała, a szczególnie te do skóry suchej, to większe zadowolenie z poziomu nawilżenia uzyskamy dzięki naturalnym preparatom wzbogaconym o olejki migdałowe czy też masło shea, aniżeli kiedy posmarujemy się kosmetykiem z silikonem.

Musisz użyć kosmetyku z silikonem? Zachowaj ostrożność! Mimo że silikony w kosmetykach mają negatywne działanie, nadal bywają używane. Jeśli koniecznie chcemy użyć kosmetyku opartego na silikonach, musimy pamiętać o pewnych środkach ostrożności, które pozwolą nam zminimalizować ryzyko wystąpienia skutków ubocznych w postaci zatkanych porów czy stanu zapalnego. Oto siedem zaleceń dotyczących korzystania z silikonowych preparatów:

Najważniejsze - oczyszczanie. Jeśli używamy jakichkolwiek kosmetyków do twarzy, które w składzie mają silikony, musimy bezwzględnie pamiętać o oczyszczaniu skóry. Robiąc to niedokładnie lub w pośpiechu, możemy mieć problem z dokładnym usunięciem resztek polimeru z naszej twarzy, gdyż substancje te wyjątkowo mocno przylegają do powierzchni skóry. Resztki, które umknęły naszej uwadze, mogą być sprawcą zatkanych porów czy główną przyczyną wyprysków. Dodatkowo, pozostawiony na skórze silikon, może zablokować wchłanianie składników aktywnych z zastosowanych przez nas kremów na noc, a to już tylko jeden krok od suchej, podrażnionej cery. Najpierw krem, później silikon. Zanim położysz na twarzy warstwę silikonu (na przykład w formie bazy pod makijaż), najpierw zadbaj o jej odpowiednie nawilżenie. Do tego celu użyj dostosowanego do rodzaju cery kremu nawilżającego. Dopiero na tak przygotowaną cerę stosujemy silikony w kosmetykach do twarzy czy ciała. Nie zasypiaj w makijażu! To kardynalny grzech urodowy, bez względu na to, jakie kosmetyki mamy aktualnie na twarzy. Pozostawienie na noc kosmetyków wraz nagromadzonymi w nich zanieczyszczeniami środowiska uwalnia wolne rodniki, które są bezpośrednią przyczyną rozpadu kolagenu i elastyny - dwóch struktur odpowiedzialnych za jędrność i młodość skóry. Silikony w kosmetykach najwięcej szkód przyniosą właśnie wtedy, gdy nie wykonamy demakijażu. Używaj odpowiednich kosmetyków do demakijażu. Większość silikonów nie daje się łatwo zmyć z powierzchni skóry, dlatego do ich usunięcia przyda się specjalny rodzaj preparatu. Zamiast detergentu, który dodatkowo podrażni skórę i naruszy jej warstwę lipidową, użyj specjalnej emulsji bądź olejku do demakijażu. Tłuszcze najłatwiej rozpuszczają się w tłuszczach właśnie, dlatego emulgator zawarty w olejku z pewnością poradzi sobie z oleistym silikonem, podobnie jak nie straszne będą mu także produkty wodoodporne czy tłuste kremy z filtrem UV. Baza silikonowa - tylko na wielkie wyjścia. Ze względu na wygładzający charakter silikonowych baz pod makijaż kuszą, aby używać ich zawsze, kiedy chcemy ładnie wyglądać. Ważne jest jednak, by potrafić rozgraniczyć codzienny makijaż od balowego wizażu czy scenicznej charakteryzacji. Na co dzień, a już szczególnie latem, nie warto zalepiać porów i uniemożliwiać skórze procesu oddychania. Należy jej się w końcu trochę wakacji! Zapamiętaj silikony w kosmetykach – nazwy i ich działanie – aby wiedzieć, które kosmetyki można stosować jedynie na specjalne okazje. Pozakosmetyczne zastosowania silikonów, czyli materiały uszczelniające do okien, których nie znajdziesz w naturalnych kosmetykach Syntetyczne polimery nazywane silikonami znalazły zastosowanie w dużo większej liczbie dziedzin, niż tylko kosmetologia. Współcześnie wykorzystuje się je w bardzo wielu płaszczyznach, jak medycyna, motoryzacja, włókiennictwo czy przemysł. Przy tak licznym wykorzystaniu polimeru, jakim jest silikon, samo nasuwa się pytanie: czy naprawdę potrzebujemy go w swoich kosmetykach?

Silikony w kosmetykach są wykorzystywane także w produkcji lakierów do paznokci

Przykładowe wykorzystanie silikonów:

oleje i smary samochodowe - środki smarne na bazie olejków silikonowych coraz częściej wypierają tradycyjne smary. Świetnie spisują się przy używaniu na tworzywach sztucznych, gumie i metalu. Nie podlegają procesom starzenia, nie wywołują szkód na powierzchni smarowanego obiektu i działają w szerokim zakresie temperaturowym. Zwykle w postaci oleju, pasty lub aerozolu. materiały uszczelniające i łączące - materiał niezastąpiony w przypadku spoinowania, fugowania i uszczelniania. Trwały, elastyczny, wodoszczelny i prosty w użyciu. Silikon ma doskonałą przyczepność do większości materiałów, dlatego używa się go przy wszelkich budowach, remontach a także pracach wykończeniowych i sanitarnych. implanty piersi - Obecnie w użyciu są dwa rodzaje implantów. Zewnętrzną część obydwu wykonuje się z potrójnej warstwy silikonu aby zapobiec rozerwaniu implantu. Różnią się wypełnieniem: pierwszy pełen jest soli fizjologicznej a drugi - silikonowego żelu. formy silikonowe - ze względu na swoją wytrzymałość na wysoką temperaturę, płynny silikon świetnie sprawdził się w roli form do ciasta i innych wypieków. Używa się go również jako materiału do tworzenia form do podeszw butów, gadżetów i pamiątek czy też scenicznych rekwizytów. lakiery do paznokci - silikony niedawno pojawiły się również w składzie specjalnych lakierów do paznokci, będących następcami twardych żeli, które jeszcze kilka lat temu zdobiły większość kobiecych paznokci. W porównaniu z poprzednikiem żele silikonowe znacznie szybciej się utwardzają i są łatwiejsze w aplikacji. W dodatku usuwanie ich (przy pomocy acetonu) również nie nastręcza większych trudności. Listę z zastosowaniami silikonów można by jeszcze długo rozwijać. Nie zmieni to jednak faktu, że substancja używana do uszczelniania okien i smarowania rur wydechowych w samochodzie może być tym samym polimerem, który występuje wewnątrz naszych preparatów do pielęgnacji. Najlepiej więc ograniczyć ryzyko i wybrać godne zaufania naturalne kosmetyki Clochee.

Podobał Ci się nasz artykuł? Przeczytaj poradnik "Najlepszy krem pod oczy".